1

کودکان گرسنه، کودکان کار و خیابان، بیماران دردمند، …
کافی است درد و رنج دیگران را چشم پوشیدن یا به نظاره نشستن؛
برخیز به درد و شوق؛ بگذار تا قدر و قدرت عشق در برابر رنج و یأس آشکار شود.

پر واضح است که سلامتی و حق برخورداری از زندگی سالم از حقوق اساسی بشر است؛ حقی که به شدت بر حیات روانی و معنوی بشر و این­که بتواند راه رشد را طی کند، مؤثر است. در دوران جدید، پیشرفت‌های دانش پزشکی، توانایی بشر در مبارزه با بیماری‌ها را افزایش داده و امکان سالم ماندن انسان، حداقل از نظر جسمی، افزایش یافته است.

در سال 1946، سازمان بهداشت جهانی، تعریفی راهبردی از سلامتی ارائه داد که به نظر می­رسد یکی از جامع‌ترین و انسانی‌ترین تعاریفی است که از سلامتی ارائه شده است. این سازمان اعلام کرد که سلامتی به معنای برخورداری کامل از رفاه جسمی، روانی و اجتماعی است و نه صرفاً نداشتن بیماری.

اما متأسفانه آمارهای جهانی نشان می­دهند که فواید این دانش تنها نصیب جوامع توسعه‌یافته شده و بسیاری از همنوعان ما در سراسر جهان از پیشرفت­های صورت گرفته در عرصه‌ی دانش سودی نبرده­اند. سلامتی آنان هر روز توسط عوامل بی­شمار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تهدید می­شود. علی­رغم پیشرفت دانش پزشکی، هنوز بسیاری از مردم جهان از بیماری‌هایی جان می­سپارند که علم پزشکی سال­هاست درمان آنها را کشف کرده است؛ گویی که این انسان­ها در جهانی دیگر زندگی می­کنند.

در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، بخش مهمی از این مردمان محروم از سلامتی را فقرا تشکیل می­دهند. بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، آن­ها که فقیرترند، همواره از سلامتی کم­تری برخوردارند و این سطح از وضعیت سلامتی از طریق فرآیندهایی کاملا مشهود، به فقر آنان دامن زده و آن را تشدید می‌نماید.

در مطلب پیش رو، سعی ما بر این است که به بررسی علل و ابعاد نابرابری در حوزه سلامت و عوامل مؤثر بر سلامت فقرا بپردازیم تا بتوانیم به کشف راه‌حل‌های مناسب برای کاهش این نابرابری‌ها و ارتقاء سلامت محرومین نزدیک شویم. این گفتار شامل چهار قسمت اصلی است: پس از مقدمه، در بخش دوم به بررسی مهم‌ترین روش‌های ارزیابی سطح سلامت در علوم سلامت خواهیم پرداخت. در بخش سوم وضعیت نابرابری در توزیع خدمات بهداشتی و همینطور سطح سلامتی متفاوت ما بین کشورهای فقیر و ثروتمند جهان را بررسی می‌کنیم. در بخش چهارم، که با عنوان افتادن در سراشیبی سقوط آمده است تآثیر متقابل فقر و سلامتی را بررسی می‌کنیم و اینکه چگونه آنها که فقیرترند از سلامتی کمتری برخوردارند و بیماری و نبود سلامتی فقر آنها را تشدید می‌کند. نهایتا در بخش پنجم، به بررسی اصلی‌ترین عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامتی مردمان فقیر می‌پردازیم. امید است که این بررسی کوتاه، راه را برای کسانی که دغدغه‌ی برقراری عدالت در حوزه سلامت و همینطور تأمین شرایط بهداشتی و انسانی مناسب، برای زیستن مردمان ستم دیده‌ی جهان را دارند، باز کند.

 دریافت مقاله‌ی «مرگ‌های خاموش در سکوت تماشا (درآمدی بر بی‌عدالتی در حوزه‌ی سلامت)»