متن زیر، مروری است بر زندگیِ جبار باغچه‌بان. باغچه‌بان، یکی از مجاهدان بزرگ تاریخ آموزش و پروش ایران است. او در عرصه‌های مختلف، متعهدانه و خلاقانه به مبارزه پرداخت و تحولات بسیاری در عرصه‌ی تعلیم و تربیت ایجاد کرد. با این همه، به دلایل متعدد و تأسف‌آور، امروزه برای عموم مردم و حتی فعالانِ عرصه‌ی آموزش، فردی ناشناخته است. گذشته از تلاش‌های او در زمینه‌ی آموزش و پرورش، وی زندگی‌ای پرفراز و نشیب و بسیار الهام‌بخش دارد؛ چنان که سرگذشتِ او را می‌توان یک دوره‌ی کاملِ آموزشِ زندگی تلقی کرد. درباره‌ی اندیشه‌ها و فعالیت‌های باغچه‌بان، کتاب‌های چندانی وجود ندارد. معدود کتاب‌های نوشته‌شده نیز اغلب تجدید چاپ نشده و به نظر می‌رسد که به سختی قابل دسترس باشند. متن حاضر، گزیده‌ای است از این کتاب‌ها و مقالات؛ به قصدِ بازگویی حیاتِ پربرکتِ مردی بی‌آلایش و پرتلاش که ترمیم‌گرِ شاخه‌های شکسته‌ی گلِ وجودِ مردمانِ این سرزمین بود.
***
