بازی‌های حسی (شناخت حواس مختلف) و بازی‌های شناخت احساسات

دریافت فایل کامل بازی‌های حسی (شناخت حواس مختلف) و بازی‌های شناخت احساسات به صورت pdf

شناخت احساسات یکی از مهمترین ابزارها برای ایجاد ارتباط کودکان و نوجوانان (و بالتبع بزرگسالان) با خود، دیگران و جهان اطراف است و نقش کلیدی در مهارت‌های زبانی ایفا می‌کند.

احساس‌های غم، شادی، ملال، خستگی، هیجان و … حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و بدون شناخت درست آن‌ها نمی‌شود به دنیای درون خود و دیگران پی ببریم.

از طرفی برای شناخت احساسات احتیاج داریم شنوندگان و بینندگان دقیق‌تر و متعهدتری باشیم و به خود و اطرافمان توجه کنیم.

بازی‌های مربوط به حواس به این نیت در این مجموعه گذاشته شده‌اند. منظور از حواس: حس لامسه، شنوایی، بویایی و بینایی است.

در واقع ما برای ارتباط با جهان اطرافمان نیازمند شناخت حواس مختلف‌مان هستیم.

این مجموعه تلاش کوچکی است در این راستا و نیازمند اصلاح و تکمیل توسط افراد دغدغه‌مند می‌باشد.

در بخش اول این مجموعه بازی‌هایی برای شناخت حواس مختلف آورده شده و در بخش دوم بازی‌هایی برای شناخت احساسات. اغلب بازی‌ها شامل گروه سنی کودک می‌شود و برای نوجوان و بزرگسال نیازمند تغییراتی است. [در کل امیدواریم این مجموعه یاری‌تان کند برای گروه‌های سنی مختلف به ایده‌های خوبی برسید.]

دریافت فایل کامل بازی‌های حسی (شناخت حواس مختلف) و بازی‌های شناخت احساسات به صورت pdf

نمونه‌هایی از بازی این مجموعه در زیر آورده شده است:

بخش اول: بازی‌های حسی (شناخت حواس مختلف)

بازی گوش‌‌کن، گوش کن …

 گروه سنی: 5 تا 9 سال

تعداد بازیکنان: حداقل دو نفر

اهداف: افزایش دقت در گوش کردن، توجه کردن به محیط اطراف

امکانات: ….

فضای بازی: فضای بسته، فضای باز

شرح بازی:

کودک می‌‌تواند با بازی «گوش کن، گوش کن، گوش کن» قدرت مشاهده خود را افزایش دهد؛ در این بازی هر کس چشم خود را برای یکی دو دقیقه می‌‌بندد و فقط گوش می‌‌کند. بعد لیستی از صداهایی که شنیده است می‌‌نویسد. تیک‌‌تیک ساعت، صدای سوخت بخاری، پنجول کشیدن گربه‌‌ای به در، چکه کردن آب از شیر، تلق‌‌تلق قطار باری و… . سپس لیست صداها را با هم مقایسه می‌‌کنند تا ببینند هر کس چه چیزی را جا انداخته است به چه صداهایی توجه کرده است. اگر بازیکن خیلی کوچک است و نمی‌‌تواند بنویسد می‌‌تواند شفاهاً از این مقایسه لذت ببرد. این کار را در محیط‌‌های مختلف انجام دهید مثلاً این‌‌کار را در ساحل دریا هم انجام دهید و به بازیکنان بگویید که صداها در آن‌‌جا با صداها در شهر و روستا فرق دارد و بگذارید خودشان به تفاوت‌‌ها و مزیت‌‌ها و معایبش اشاره کنند.

پیشنهاد: صداها را به اتفاق‌‌ها و موقعیت‌‌ها مربوط کنید؛ یعنی از بازیکنان بخواهید بگویند هر صدا مربوط به چه موقعیتی است. مثلاً صدای حرکت برگ درختان که مثلاً حاکی از نسیم بهاری است یا پرنده‌‌ای که روی شاخه‌‌ها در حرکت است. یا صدای ورق خوردن یک کتاب که نشان از این است که خواهرم مطالعه می‌‌کند.

دیگر این‌‌که بگویند کدام صدا غیر عادی است یا کدام صدا باید یا می‌‌توانست باشد ولی نیست. مثلاً این‌‌که در محکم به هم می‌‌خورد غیر عادی است و شاید اتفاقی افتاده. یا صدای مادربزرگ الان نیست و اگر بود خانه‌‌مان چه گرم می‌‌شد.

لمس کردن

گروه سنی: 5 تا 7 سال

تعداد بازیکنان: یک نفر و بیشتر

اهداف: تقویت حس لامسه، افزایش کنجکاوی، افزایش دقت و توجه

امکانات: یک جعبه بزرگ مقوایی، قیچی، چسب، چند وسیله کوچک: قاشق، چنگال، لیوان پلاستیکی، سنگ، اسفنج، شانه، مداد، آب‌‌نبات، مسواک و …

فضای بازی: فضای بسته

شرح بازی:

1. اطراف جعبه را چسب بزنید، طوری‌‌که هیچ درز یا شکافی نداشته باشد.
2. یک طرف جعبه را به اندازه‌‌ای سوراخ کنید که دست کودک به راحتی از آن رد شود.
3. اجازه دهید کودک به دلخواه جعبه را تزیین و یا نقاشی کند.

حال وسایل یاد شده را در داخل جعبه قرار دهید. جعبه را مقابل کودک قرار داده، از او بخواهید بدون نگاه‌‌کردن به داخل جعبه با دست‌‌کردن در داخل آن، وسایل را یک‌‌یک لمس کرده و با گفتن نام هر وسیله، آن را از جعبه بیرون بیاورد. اگر حدسش درست بود او را تشویق کنید. وگرنه، بگویید که مجدداً امتحان کند.

پیشنهاد: شما نام وسیله مورد نظر را بگویید و کودک باید آن را پیدا کند؛ به جای گفتن نام وسیله می‌‌توانید سؤالی مطرح کنید که جواب آن سؤال وسیله‌‌ای است که کودک باید آن را پیدا کند، مثلاً آن چیه که بوسیله‌‌ی آن آب می‌‌خوریم؟….

نوع دیگر بازی به این صورت است که کودک بعد از حدس زدن هر وسیله باید داستانی را با آن شروع کند و وسیله‌‌ی بعدی که بیرون می‌‌آورد را به داستان مربوط کند و داستان را ادامه دهد. اگر چند نفر در بازی شرکت کنند هر وسیله را به نوبت یک نفر بیرون آورده و داستان را ادامه دهد.

چه چیز گم شده است؟

گروه سنی: 5 تا 7 سال

تعداد بازیکنان: حداقل دو نفر

اهداف: افزایش دقت و توجه، تقویت حس بینایی، افزایش کنجکاوی

فضای بازی: فضای بسته

امکانات: اشیاء مختلف

شرح بازی:

وسایلی روی میز بریزید و از کودک بخواهید تا خوب به آن‌‌ها نگاه کند. بعد از کودک بخواهید تا چشم‌‌های خود را ببندد و شما یکی از وسایل روی میز را بردارید. از کودک بخواهید که چشم‌‌هایش را باز کند. از او بخواهید که با دقت به وسایل روی میز نگاه کند و ببیند که چه چیزی روی میز گم شده است. وسایلی که می‌‌توان برای بازی از آن‌‌ها استفاده کرد: قاشق، کفگیر، مدادهای رنگی در رنگ‌‌های مختلف و اسباب‌‌بازی‌‌های مختلف کوچک و ….

بخش دوم: بازی‌های شناخت احساسات

آینه و تصویر

گروه سنی: 6 تا 8 سال

تعداد بازیکنان: حداقل دو نفر

اهداف: شناخت احساسات و زبان بدن (حالت چهره) با توجه به احساسات مختلف

فضای بازی: فضای بسته

امکانات: ….

شرح بازی:

بچه‌‌ها دوبه‌‌دو روبه‌‌روی هم می‌‌ایستند. یکی از آن‌‌ها نقش آینه را بازی می‌‌کند و به اصطلاح او تصویر آینه شمرده می‌‌شود. بچه‌‌ای که در جلوی آینه ایستاده، کم‌‌کم سعی می‌‌کند که حرکات احساس‌‌های مختلفی را نشان بدهد. (در اینجا کسی که نقش آینه را دارد باید سعی کند همان احساس‌‌ها را بازی کند.) ممکن است بچه‌‌ها در طول بازی به راهنمای بازی نیاز پیدا کنند. پس از چند لحظه‌‌، دو نفر جایشان را با هم عوض می‌‌کنند.

(پیشنهاد: دو نفر روبه روی هم می ایستند و به نوبت باید سعی کنند احساس‌‌های مختلف را روی چهره‌‌ی نفر مقابل نشان دهند، مثل اینکه وقتی ناراحت است حالت لب‌‌ها و چشم و ابروها را طوری تغییر می‌‌دهد که ناراحتی مشخص شود و یا وقتی که خوشحال، متعجب و … است.)

ایست

گروه سنی: 5 تا 7 سال

تعداد بازیکنان: حداقل 2 نفر

اهداف: شناخت احساسات و زبان بدن در موقعیت‌‌‌‌های مختلف

فضای بازی: فضای بسته

امکانات: ….

شرح بازی:

بچه‌‌ها در اتاق پراکنده می‌‌شوند. راهنمای بازی با صدای بلند به ترتیب کلماتی را می‌‌گوید که یک احساس را در خود دارد. بچه‌‌ها سعی می‌کنند این احساس را با حرکت نشان بدهند. به عنوان مثال، اگر راهنمایی بازی کلمهی «شاد»را بیان کند، بچه‌‌ها باید جست و خیز کنند و زمانی که کلمه‌‌ی «غمگین» را بیان می‌‌کند، بچه‌‌ها در حالی‌‌که سرشان را به پایین می‌‌اندازند، پاهای خود را روی زمین می‌‌کشند. آن‌‌ها همچنین برای این که این احساس را بهتر نشان دهند، می‌‌توانند از خود صدا درآورند. راهنمای بازی گه‌‌گاه در وسط بازی اعلام می‌کند: «ایست». بچه‌‌ها به محض شنیدن کلمه‌‌ی «ایست» باید بدون حرکت در همان حال ثابت بمانند، تا زمانی‌‌که راهنمای بازی کلمه‌ی بعدی را اعلام کند.

پانتومیم احساسات

گروه سنی: 6 تا 8 سال

تعداد بازیکنان: حداقل 2 نفر

اهداف: شناخت احساسات و زبان بدن در موقعیت‌‌های مختلف، تقویت همدلی

فضای بازی: فضای بسته

امکانات: ….

شرح بازی:

بچه‌‌ها دایره‌‌وار می‌‌نشینند. یکی از بچه‌‌ها به مرکز دایره می‌‌رود و بازی را شروع می‌کند. او باید سعی کند بدون این‌که چیزی بگوید، یکی از احساسات خود را با حرکت دست و بدن و حالت چهره‌ی خود نمایش دهد. بچه‌‌های دیگر حدس می‌‌زنند او چه احساسی را نشان می‌دهد. نفری که بتواند جواب را درست حدس بزند، می‌‌تواند به مرکز دایره برود و احساس جدیدی را نشان بدهد.

بهتر است برای نشان دادن یک احساس، احساسی را در یک «موقعیت» نشان دهند.

ادامه‌ی بازی‌ها را در فایل مربوطه دنبال کنید.