You are currently viewing «گیاه‌خواری»؛ نگاهی به تاریخچه، مضامین اخلاقی، و مباحث اجتماعی

بدترین رژیم‌های غذایی را بشناسید (نوشته)

آن‌هایی که دنبال کاهش وزن بی‌دردسرند اغلب سراغ رژیم کتو یا پالئو می‌روند؛ اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند این نوع رژیم‌ها هم ناسالم‌اند و هم برای محیط‌ زیست زیان‌بارند.

به گزارش ایسنا به نقل از ایندیپندنت، مطالعه‌ای که در دانشگاه تولین در نیواورلئان ایالات متحده آمریکا انجام شد، نشان داد این روش‌های کاهش وزن از نظر کیفیت کلی تغذیه کمترین امتیاز و از نظر انتشار کربن در بالاترین رتبه قرار دارند.

دیه‌گو رز، نویسنده ارشد این مطالعه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «از آنجا که این رژیم‌ها بر پایه گوشت‌ قرار دارند، به تاثیر آن‌ها روی تغییرات اقلیمی مشکوک بودیم. تاکنون کسی کل این رژیم‌هایی را که بدون مشورت با متخصص انتخاب می‌شوند، بر پایه یک چارچوب مشترک با هم مقایسه نکرده بود.»

در این مطالعه که در نشریه آمریکایی «تغذیه بالینی» (Clinical Nutrition) منتشر شد، شش رژیم غذایی محبوب با استفاده از داده‌های پیمایش ملی بهداشت و تغذیه مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها بررسی شدند. به این صورت که بر اساس شاخص تغذیه سالم فدرال، به این رژیم‌ها امتیاز دادند و میانگین امتیاز ۱۶ هزار شرکت‌کننده‌ای را که از هریک از رژیم‌ها پیروی می‌کردند، محاسبه کردند.

رژیم کتو مقدار زیادی چربی و مقدار اندکی کربوهیدرات دارد. طبق براوردها، این رژیم به ازای هر هزار کالری مصرفی، حدود ۲.۹ کیلو دی‌اکسیدکربن تولید می‌کند.

رژیم پالئو که در آن از گوشت، آجیل و سبزیجات استفاده می‌شود و مصرف غلات و حبوبات در آن ممنوع است، در رژیم‌های غذایی پایین‌ترین امتیاز کیفی را دارد. ردپای کربن آن بالا است و برای هر هزار کالری مصرفی، حدود  ۲.۵ کیلو دی‌اکسیدکربن تولید می‌کند.

رژیم‌های وگن (خام‌گیاه‌خواری) کمترین ردپای کربن را به جا می‌گذارند و به ازای هر هزار کالری مصرفی تنها ۰.۶ کیلو دی‌اکسیدکربن تولید می‌کنند؛ ۲۵ درصد کمتر از دی‌اکسیدکربن تولیدی در رژیم کتو.   

رژیم غذایی پسکترین (pescatarian) که در آن خوردن گوشت و مرغ غیرمجاز اما مصرف ماهی مجاز است، بالاترین امتیاز کیفیت تغذیه رژیم‌های موردبررسی را به دست آورد و رژیم‌های غذایی گیاهخواری و وگن در مرتبه بعد از آن قرار گرفتند.

این مطالعه نشان داد که رژیم غذایی همه‌چیزخواری‌ــ رایج‌ترین رژیم غذایی که ۸۶ درصد مردم پیرو آن‌ هستندـ از نظر کیفیت و پایداری امتیاز متوسط دارد.

مطالعه‌ای که با حمایت سازمان ملل متحد انجام و در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، نشان داد ۳۴ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سیستم تولید مواد غذایی است. تولید گوشت گاو ۸ تا ۱۰ برابر بیشتر از گوشت مرغ و بیش از ۲۰ برابر بیشتر از تولید مغزها و حبوبات به انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر می‌شود.

به گفته دیه‌گو رز، تغییرات اقلیمی یکی از مهم‌ترین مشکلات زمانه ما است و بسیاری از مردم به دنبال کردن رژیم غذایی بر پایه گیاهان علاقه‌مندند. این کارشناس افزود: «بر اساس نتایج مطالعه ما، این کار به کاهش ردپای کربن منجر می‌شود و به طور کلی سالم‌تر است. پژوهش‌های ما نشان می‌دهد که بدون حذف کامل گوشت از رژیم غذایی نیز می‌توان برای بهبود سلامت و کاهش ردپای کربن کاری کرد.»    

منبع: ایسنا

انسان‌ها ،غذا و سایر حیوانات؛ گزینه‌ی گیاهخواری (برگرفته از کتاب “جامعه‌شناسی غذا”)

رنج و بیان رنج (نوشته)

مراد فرهادپور

رابطه انسان و حیوان با توجه به اینکه انسان هم یک حیوان است دربرگیرنده همه چیز است و نسخه‌های تجویزی مثل اینکه معدودی گوشت بخورند یا نخورند مساله‌ای را حل نمی‌کند. قضیه خلاصه نمی‌شود در جایزه‌دادن به افراد برای انتخاب‌های زندگی شخصی خود. اصولا فلسفه رابطه‌ای بی‌واسطه با زندگی شخصی ندارد. رابطه انسان و حیوان با توجه به پیچیدگی‌های فرهنگی جامعه ما در پیوند است با مسائلی همچون احساساتی‌گری افراد، سیاست‌های دولت و نوع کلی برخورد جامعه در بی‌اعتنایی و بی‌رحمی و چشم‌بستن بر رنج حیوانات و تجربه کلی رنج. پیچیدگی فرهنگی جامعه خود را در بحث‌هایی نشان می‌دهد مثل اینکه در ایران مدافعان حقوق حیوانات چه باید بکنند؟ مردم چه نقشی دارند؟ چه کسی جوک می‌سازد؟ چه تصویری از مدافع حیوانات ارائه می‌شود؟ و این قبیل سوالات. 

متن کامل را در «میدان» بخوانید:

اخلاق اقلیمی: در فضیلت و ضرورتِ خام‌گیاه‌خواری در عصر حاضر (نوشته)

محمدعلی طباطبایی (مهر داد)

“کشتن حیوانات برای خوردن آن‌ها انسانی نیست و فرقی با جنایت ندارد. الان این وسط انسان چکاره است؟ خداست؟ پیغمبر است؟ انسان هم زیستمندی است مثل دیگر زیستمندان زمین، او هم حق دارد برای تنازع بقا جاندارانی دیگر را بخورد. اصلا اگر همانقدر بخواهیم رمانتیک به عالم هستی نگاه کنیم چرا نباید دلمان برای گیاهان بسوزد؟ برای موزهایی که هزاران کیلومتر از زادگاه‌شان دور می‌شوند”

استدلال‌های بالا، که معمولا از افواه عموم شنیده می‌شود و متأسفانه گاهی معدودی از جامعۀ دانشگاهیان هم آن را تکرار می‌کنند، «لوس و رقیق» هستند؛ اما به هیچ عنوان استدلال‌هایی نیستند که فیلسوفان اخلاق در دفاع از گیاهخواری به آنها تکیه می‌کنند. همۀ ما، به عنوان انسان‌های صاحب عقل و وجدان، با یک تأمل ساده درمی‌یابیم که از میان تمام موجودات هستی (اعم از جمادات، نباتات و حیوانات)، تنها حیوانات هستند که مانند ما انسان‌ها دارای سیستم عصبی هستند و درد و رنج را، همان گونه که ما حس می‌کنیم، احساس می‌کنند.

بنابراین هیچ گیاهخواری هم نسبت به آنها چنان حساسیت‌هایی ندارد. بنابراین، اگر بخواهیم از منظر اخلاقی به قضیه نگاه کنیم، داستان حیوانات داستانی کاملا متفاوت از سایر موجودات این جهان هستی و کاملا مشابه ما انسان‌ها است و همان‌قدر که ما انسان‌ها دربارۀ تبعیض‌های جنسیتی و نژادی حساسیت اخلاقی داریم، باید در مورد این تبعیض هم به لحاظ اخلاقی حساس باشیم.

برای مطالعۀ متن کامل به این آدرس مراجعه کنید.

منبع: وبسیات صدانت

دفترچه غذاهای گیاهی

آکاشینگا: شجاعان؛ مستندی از نشنال جئوگرافیک (ویدئو)

این مستند داستان گروهی از محیط‌بانان زن را روایت می‌کند که به عضویت سازمان بین‌المللیِ مبارزه با شکارِ قاچاق درآمده‌اند و همگی از تغذیه‌ی وگان (گیاه‌خواری) پیروی می‌کنند. این سازمان با توانمندسازی زنان محروم و با استفاده از امکانات و تعالیم نظامی سعی در حفظ حیات‌وحش دارد.
سال‌ها پیش دَمین مندر، تک‌تیرانداز سابق استرالیایی و مؤسس این سازمان، دوره‌ی مشابهی را با ۱۸۹ مرد برگزار کرد. در پایان روز اول همه به‌جز سه نفر انصراف دادند. مندر می‌گوید «فکر می‌کردیم داریم [زن‌ها رو] می‌فرستیم وسط جهنم، غافل از اینکه خودشون جهنم رو رد کرده بودن.»

تاریخچه گیاه‌خواری (نوشته)

کمتر گوشت بخورید (نوشته)

امیر فیروزی راد

صنعت گوشت دام گازهای گلخانه‌ای بیشتری نسبت به صنعت حمل‌و‌نقل تولید می‌کند اما ترس از واکنش شدید مصرف‌کنندگان به این مساله مانع از رویارویی با این واقعیت می‌شود. براساس جدیدترین گزارش منتشر‌شده، مهار ولع روبه رشد جهانی برای خوردن گوشت، نقش اساسی در کنترل روند تغییرات آب‌وهوایی در جهان دارد اما گزارش گروه فکری «چاتام هاوس» توضیح می‌دهد که وحشت از واکنش شدید مصرف کنندگان باعث شده تا دولت‌ها و فعالان برای این مساله کاری نکنند.

فضیلت گیاه‌خواری (نوشته)

آرش نراقی

پرسش اصلی در این نوشتار این است: آیا رژیم غذایی گوشتخوارانه از منظر اخلاقی دفاع پذیر است؟ به بیان دیگر، آیا انسان‌ها اخلاقاً حق دارند که برای تأمین خوراک خود جان حیوانات دیگر را از ایشان سلب کنند؟

بسیاری از کسانی که رژیم غذایی گوشتخوارانه را بدون هیچ قید و شرطی اخلاقاً روا می‌دانند، کمابیش به اصل زیر باور دارند (بگذارید آن را “اصل انسان محوری” بنامیم):

اصل انسان-محوری: انسان‌ها اخلاقاً برتر از سایر موجودات زنده هستند.
در اینجا مقصود از “برتری اخلاقی” انسان‌ها دست‌کم این است که ارزش اخلاقی انسان‌ها بیشتر از سایر موجودات زنده است، و لذا نیازهای انسان‌ها اخلاقاً بر نیازهای سایر موجودات زنده تقدم دارد. بنابراین، هرگاه که میان نیازهای انسان‌ها و موجودات زنده دیگر تعارض رخ دهد، برآوردن نیازهای انسان‌ها اخلاقاً اولویت می‌یابد. برای مثال، اگر برآوردن نیازهای غذایی انسان‌ها در گرو کشتن حیوانات دیگر باشد، مطابق “اصل انسان-محوری”، لاجرم باید کشتن آن حیوانات را اخلاقاً روا بدانیم. بنابراین، همانطور که می‌بینیم “اصل انسان-محوری” نقش مهمی در توجیه اخلاقی رژیم غذایی گوشتخوارانه ایفا می‌کند.

اما از سوی دیگر، سایر موجودات زنده هم منافع و مصالحی خاص خود دارند که می‌تواند به نحوی از انحاء آسیب ببیند. به گمان من بخوبی می توان بر این مبنا استدلال کرد که سایر موجودات زنده نیز واجد حقوق اخلاقی‌ای خاص خود هستند. برای مثال، حیواناتی که منبع تأمین نیازهای گوشتی انسان‌ها هستند قابلیت تجربه درد دارند، و بنابراین، می توانند مورد آزار قرار گیرند، یعنی درد و رنجی غیرضروری بر ایشان تحمیل شود. اما آزار حیوانات و تحمیل درد و رنج غیرضروری بر ایشان، به منافع یا مصالح خاص آن حیوانات آسیب جدّی می‌رساند، و از این رو آشکارا اقدامی اخلاقاً نارواست. به نظر می‌رسد که موجودات زنده از منظر اخلاقی واجد حقوقی هستند که رعایت آنها بر انسان‌ها فرض است. اگر بپذیریم که منافع و مصالح خاص موجودات زنده باید رعایت شود، و موجودات زنده واجد حقوق اخلاقی هستند، در آن صورت هرگونه تمایزگذاری میان موجودات زنده، و ترجیح منافع یک گونه بر گونه های دیگر فقط در صورتی اخلاقاً موجه خواهد بود که به نحو دلبخواهی و بدون مبنای عقلی موّجه صورت نگرفته باشد. مبنای این استدلال تا حدّ زیادی مشابه استدلالی است که در تقبیح اخلاقی نژادپرستی یا تبعیض جنسیتی علیه زنان اقامه می شود. نژادپرستی یا تبعیض علیه زنان از آن رو اخلاقاً نارواست که مطابق آن دیدگاه‌ها، انسان‌ها بر مبنای نژاد یا جنسیت‌شان از یکدیگر متمایز می شوند، و بر آن مبنا منافع یک گروه بر گروه دیگر تقدم می‌یابد. اما تمایز اخلاقی نهادن میان انسان‌ها بر مبنای نژاد یا جنسیت عقلاً دفاع پذیر نیست. بنابراین، به نظر می‌رسد که اصل کلّی زیر از منظر اخلاقی پذیرفتنی باشد (بگذارید آن را “اصل برابری اخلاقی موجودات زنده” بنامیم):

اصل برابری اخلاقی موجودات زنده: با موجودات زنده باید به نحو یکسان رفتار کرد مگر آنکه بتوان نشان داد میان آنها تفاوتی واقعی و اخلاقاً مربوط وجود دارد که به اعتبار آن می‌توان تفاوت در رفتار را موّجه ساخت.
اگر “اصل برابری اخلاقی موجودات زنده” را بپذیریم، در آن صورت “اصل انسان-محوری” یا برتری انسان‌ها فقط در صورتی اخلاقاً موّجه است که میان انسان‌ها و سایر موجودات زنده تفاوت واقعی و اخلاقاً مربوطی وجود داشته باشد که به اعتبار آن بتوان برتری اخلاقی انسان‌ها را بر سایر موجودات زنده عقلاً توجیه کرد. بنابراین، پرسش مهّم این است که آیا میان انسان‌ها و سایر موجودات زنده تفاوتی واقعی و اخلاقاً مربوط وجود دارد که به اعتبار آن بتوان انسان‌ها را از سایر موجودات زنده اخلاقاً برتر دانست؟
هواداران “اصل انسان-محوری” استدلال می‌کنند که انسان‌ها پاره‌ای ویژگی‌های منحصر به فرد و ممتاز دارند که به اعتبار آن می‌توان به نحو موّجهی آنها را (اخلاقاً) برتر از سایر موجودات زنده دانست. برای مثال، یکی از آن ویژگی‌ها این است که انسان‌ها از قوّه خرد برخوردارند. اما چگونه می‌توان از این واقعیت که انسان‌ها واجد پاره‌ای ویژگی‌های ممتاز و منحصر‌به‌فرد هستند (به فرض صحت) منطقاً نتیجه گرفت که انسان‌ها را باید از منظر اخلاقی بر سایر موجودات زنده برتر دانست؟

برای مطالعۀ متن کامل به این آدرس مراجعه کنید.

منبع: وبسیات صدانت

مستند چگونه گیاهخواری می‌تواند جهان را تغییر دهد؟

گیاه‌خواری را از کجا شروع کنیم؟ (کتابچه)

همه چیز در مورد گیاهخواری (کتابچه)

برای کسانی که به زمین، محیط زیست، حیوانات، و انسانیت اهمیت می‌دهند.

آن‌چه در این کتابچه می‌توانید بیابید:

🔅شبکه‌های اجتماعی گیاه‌خواری

🔅آشنایی با گیاه‌خواری

🔅سلامتی و تغذیه

🔅حقایق صنعت دامپروری

🔅محیط زیست

🔅حقوق حیوانات

🔅سوالات متداول از گیاه‌خواران

🔅معرفی فیلم و مستند

🔅تشخیص محصولات غذایی و بهداشتی وگان

🔅محصولات گیاهی در ایران

🔅لیست رستوران ها و فروشگاه‌های گیاهی در ایران

🔅آشپزی گیاهی

25 دلیل برای گیاهخواری (کتابچه)

پروتئین گیاهی (ویدئو)

سوالی که از همه افراد گیاهخوار و وگان می‌پرسند، این است: «پروتئین مورد نیاز بدن‌تان را از کجا تامین می‌کنید؟» این سوال نامعقولی است، چون در اصل، همه پروتئین‌ها توسط گیاهان ساخته می‌شوند.
در واقع، همه پروتئین‌های حیوانی بازیافتی‌اند.
و مصرف پروتئین‌های گیاهی بسیار سالم‌تر و مفیدتر است و برای سیستم ایمنی بدن، بهتر است.
اگر مردم رژیم غذایی‌شان را تغییر دهند و از مصرف غذاهای حیوانی به گیاهخواری روی آورند، می توان از 80% بیماری‌ها و مرگ‌های زودرس پیشگیری کرد.