ناشنوایی یعنی چه؟ نداشتن قوه شنوایی؟ بله، اما این تعریف سلبی، بخش بزرگی از مفهوم ناشنوایی را به کل نادیده می‌گیرد.
اغلب ناشنوایان از ابزار ذهنی-زبانی- فرهنگی فوق‌العاده مهمی به نام زبان اشاره در زندگی روزمره استفاده میکنند که دیگر افراد فاقد آن هستند.
ناشنوایی کیفیتی منحصر به فرد از زیست انسانی است؛ چرا که هر چند از دیدگاه پزشکی در ردۀ معلولیت طبقه‌بندی می‌شود، اما از دیدگاهی دیگر باید آن را در ردۀ اقلیت زبانی-فرهنگی دانست.
طبق دیدگاه دوم شایسته است بیش از آنکه ناشنوایان را به عنوان انسان‌هایی فاقد قوۀ شنوایی بشناسیم، آنها را اشخاصی دارای زبان و فرهنگی متفاوت بدانیم.
مجموعه‌ای از مطالب گردآوردی شده به این مناسبت را در ادامه مطالعه یا تماشا کنید.
هفت نکتۀ آموزشی برای شنواها (ویدئو)
زبان اشاره؛ بهترین ابزار ارتباطی با کودک ناشنوا (ویدئو)
در کشورهایی که زبان اشاره در آنها نهادینه شده است، خانوادۀ کودک ناشنوا را از همان بدو تولد به سمت اجتماع ناشنوایان هدایت میکنند و پدر و مادر هم زبان اشاره را یاد می‌گیرند تا از انزوای زبانی-ارتباطی کودک جلوگیری شود.
در ایران هم، اغلب در شهرهای بزرگ، کانون ناشنوایان فعال وجود دارد. اما از آن‌جایی که دیدگاه رایج به زبان اشاره‌ی ایرانی، در میان خانواده‌های شنوا دیدگاه مثبتی نیست، بعضی از والدین تمایل چندانی به فرستادن کودک ناشنوای خود به اجتماعات ناشنوایان ندارند.
در نخستین برنامه از سلسله برنامه‌های هفته‌ی جهانی ناشنوایان، سارا سیاوشی، زبان‌شناس، درباره‌ی حق دسترسی کودک ناشنوا به زبان اشاره و همچنین ضرورت یادگیری زبان اشاره توسط والدین شنوای این کودکان صحبت می‌کند.
دوازده نکتۀ مهم در برقراری ارتباط با ناشنوایان (پوستر)
جستارهایی به قلم و درباره افراد ناشنوا و کم شنوا
جستارهایی به قلم و درباره افراد ناشنوا و کم شنوا
به مناسبت هفته جهانی ناشنوایان، مطالبی چند در وب‌سایت «میدان» منتشر شده است. عنوان و آدرس مطالب ضروری‌تر را در ادامه مشاهده می‌کنید:
امتیازات جامعۀ شنوا نسبت به جامعۀ ناشنوا (ویدئو)
ارتباط ناشنوایان (نوشته)
ارتباط در اصطلاح به رفتاری دو جانبه و دو سویه به شرط وجود بازخورد گفته می‌شود. اولین آرزوی هر ناشنوایی، داشتن تکلم درست و قابل فهم است و هیچ خانواده ناشنوایی منکر این مسأله نیست.
احتیاج به برقراری ارتباط در وجود انسان‌ها آن قدر شدید است که اگر نتواند آن را از یک راه به دست آورد به دنبال راه‌های دیگری می‌رود.
روح فرد ناشنوا را باید روح جستجو‌گر هنر‌ها دانست، روحی که همیشه به هنر زنده است و بسیاری از اشارات زیبای ساخت ناشنوایان، خود نشانه استعداد و والایی هنر آن‌هاست.
وظیفه‌ی رابط، برقراری ارتباط بین افراد ناشنوا و شنواست. ناشنوایان به منظور دفاع از حقوق خود در سازمان‌ها و نهاد‌های اجتماعی، دادگاه، کنفرانس و غیره نیازمند خدمات رابطی هستند.
رابط ناشنوایان کسی است که علاوه بر تسلط به زبان رایج در جامعه «زبان گفتاری» به زبان خود ناشنوایان «زبان اشاره» نیز تسلط کافی داشته باشند و بتوانند مطالب و موضوعات مختلف را کلمه به کلمه و همزمان به زبان اشاره و یا بالعکس ترجمه کند. تحقیقات معتبر در کشور‌های پیشرفته نشان داده شده است علت اصلی انزوای ناشنوایان از جامعه، ناتوانی در برقراری ارتباط و ناتوانی در کسب اطلاعات می‌باشد. استفاده از خدمات رابطی در ایران برای اولین بار در دانشگاه ملی سابق با همکاری ثمینه باغچه‌بان به‌عنوان مدیر امور بالینی دوره تربیت متخصص ادیومتری از سال ۱۳۵۴ در آموزشگاه باغچه‌بان آغاز شد و همچنین برنامه تربیت رابط ناشنوایان با اعزام افراد واجد شرایط به خارج از کشور برای تحصیل در این زمینه آغاز گردید. امروزه اگر با کارشناسان باسابقه و قدیمی در سازمان‌های بهزیستی روبه‌رو می‌شویم که به راحتی می‌توانند با ناشنوایان ارتباط برقرار کنند، از برکات همان دوره‌ی آموزشی است. بعد از سال‌ها، روش شفاهی جایگزین روش شادروان باغچه‌بان شد که بنیان آموزش ناشنوایان ایران را پایه‌گذاری کرده بود و از نتایج این کار، تعطیلی دوره آموزش زبان اشاره بود.
زبان اشاره نه تنها مانع تکلم کودک ناشنوا نیست، بلکه مکمل آن است. کودک ناشنوا قادر خواهد بود مفهوم چیز‌های ذهنی را به درستی درک کند و بفهمد؛ در نتیجه هرفرد ناشنوا به منظور رسیدن به موفقیت با تلاش‌های خود، علاوه بر حرف زدن، به دریافت منظور و حرف طرف مقابل هم نیازمند است که خدمات رابط در این زمینه می‌تواند بازوی کمکی برای ناشنوا باشد. از این رو، لزومی ندارد که موفقیت هر فرد ناشنوا را فقط به دارا بودن گویایی محدود و خلاصه کنیم. متأسفانه در کشور ما تربیت رابط به صورت یک نیاز فراموش شده درآمده است. امیدواریم که مسئولان به فکر تهیه‌ی بودجه برای راه‌اندازی یک مرکز ویژه تربیت رابطین و آموزش زبان اشاره به آنان با همکاری کانون ناشنوایان ایران باشند تا ناشنوایان هر زمان که نیاز به رابط داشتند، در اولین فرصت بتوانند از خدمات ویژه‌ی رابط استفاده کنند و از این طریق بتوانند در جامعه حضوری فعال‌تر داشته باشند.
منبع: نشریه افق اندیشه
جبار باغچه‌بان، مبتکر آموزش ناشنوایان (ویدئو)
معرفی مجموعۀ نگهبان گل‌ها (پادکست)
جبار باغچه‌بان، مبتکر آموزش ناشنوایان در ایران، پایه‌گذار آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و از پیشگامان شعر و ادبیات کودکان و بنیان‌گذار نخستین کودکستان و نخستین مدرسه ناشنوایان ایران و همچنین اولین مؤلف و ناشر کتاب کودک در ایران است. جبار باغچه‌بان را به عنوان پدر ناشنوايان و یکی از پیشگامان ادبیات کودکان ایران و بخصوص پایه گذار ادبیات نمایشی کودکان ( اولين تئاتر كودك ) در ایران می‌شناسند .
مجموعه پادکست چگونه یک معلم زنده بماند؟ مروری جالب و جذاب بر زندگی این انسان روشن و انسان‌دوست دارد با عنوان نگهبان گل‌ها.
نگهبان گل‌ها: مروری بر زندگی جبار باغچه‌بان – قسمت اول: جبار باغچه‌بان کیست؟
نگهبان گل‌ها: مروری بر زندگی جبار باغچه‌بان – قسمت دوم: کودکی
نگهبان گل‌ها: مروری بر زندگی جبار باغچه‌بان – قسمت سوم: افتادن به زندان و آشنا شدن با وارطان
نگهبان گل‌ها: مروری بر زندگی جبار باغچه‌بان – قسمت چهارم: تمرین خویشتن‌داری
نگهبان گل‌ها: مروری بر زندگی جبار باغچه‌بان – قسمت پنجم: جنگ و فرار
نگهبان گل‌ها: مروری بر زندگی جبار باغچه‌بان – قسمت ششم: روزنه‌ی امید
نگهبان گل‌ها: مروری بر زندگی جبار باغچه‌بان – قسمت هفتم: مدرسه احمدیه و انتقال به تبریز
نگهبان گل‌ها: مروری بر زندگی جبار باغچه‌بان – قسمت هشتم: باغچه‌ی اطفال و افتتاح مدرسه‌ی کر و لال‌ها
زبان اشارۀ نارسای رسانه (ویدئو)
مدیر شبکه ناشنوایان: صداوسیما ۱۷ سال از زبان اشاره‌ای استفاده می‌کند که ناشنوایان متوجه آن نمی‌شوند. اين امر ريشه در تصورات غلطى پيرامون زبان اشاره دارد كه تا سطوح بالاى كشور جارى است.
اخبار ناشنوایان ـ‌که بیشتر مورد علاقۀ افراد شنوای ایران است‌ـ عملا کمک چندانی به اطلاعرسانی و به ناشنوایان نمیكند. زیرا نظام جملات در این برنامه طبق دستور زبان فارسی است. به این ترتیب که گوینده، جملات فارسی را با معادلهایی در زبان اشاره جایگزین میکرد. این شیوه یک شیوۀ مصنوعی است و با زبان اشارۀ طبیعی ناشنوایان همخوانی ندارد. تنها کسانی که دستور زبان فارسی را به خوبی بلد باشند قادر به درک این جملات هستند. (مانند این که یک متن انگلیسی را بدون توجه به گرامر زبان با کلمات فارسی جایگزین کرده و بخوانیم).
منبع: کانال تلگرامی میدان
محتوای نادرست؛ استفادۀ ابزاری از معلولیت (ویدئو و نوشته)
نگین حسینی، روزنامه نگار، پژوهشگر/فعال حقوق معلولیت
برای خیلی افراد این سؤال پیش آمده که وقتی از تولید محتوای نادرست در مورد معلولیت حرف می‌زنیم، وقتی از نحوۀ پرداختن به موضوع معلولیت در ماه عسل رضایت نداریم، دقیقاً از چه می‌گوییم؟ بنا دارم مثال‌هایی برایتان بیاورم.
در ویدیویی که در بالا آپلود کرده‌ام، آقای احسان علیخانی خانواده‌ای را از تربت جام به برنامه دعوت کرده که شش عضو آن ناشنوا هستند. اعضای خانواده به استودیو آمده‌اند، در حالی که آقای علیخانی سخنش را با پدر خانواده آغاز می‌کند (پدر جان مخلصیم) گویی بقیه نامریی هستند؛ این بماند. در این برنامه که تعدادی از مهمانانش ناشنوا و کم شنوا هستند، حتی یک نفر رابط زبان اشاره برای برقراری ارتباط با آنها به کار گرفته نشده است. مادر و پدر کودک که هر دو ناشنوا هستند فقط آنجا نشسته‌اند، مکالمه‌ها انجام می‌شود اما این دو نفر آنقدر حرمت نداشته‌اند که رابط زبان اشاره برایشان در استودیو حضور یابد. حق فهمیدن مکالمات دیگران به راحتی از آنها سلب شده است. گویی صرف ناشنوا بودن، حق فهمیدن اینکه چه در جریان است را از این دو نفر و بقیه کسانی که کم شنوا هستند، گرفته!
از این بگذریم، تلخ‌ترین بخش برنامه، لحظه‌ای است که کودک (گفته می‌شود برای نخستین بار) صدا می‌شنود. گریه و ضجۀ کودک فراتر از تحمل من به شخصه است. اینکه ما بنشینیم و شاهد شکنجۀ انسانی باشیم که برای نخستین بار می‌شنود (ولو دلخوش باشیم به اینکه این گریه موقتی است و به زودی می‌فهمد چه “نعمتی” نصیبش شده! ) چقدر اخلاقی است؟! زوم کردن دوربین روی صورت کودکی بی‌گناه که اصلاً خبر ندارد “شنیدن” یعنی چه، و این صدا‌هایی که پس از شش هفت سال زندگی برای اولین بار می‌شنود، چیست؛ آیا صدا‌ها موجودی خطرناک است یا تهدید است… این طرز برخورد با موضوع معلولیت و شرایط کودک نه تنها اخلاقی نیست بلکه حتی ناقض حقوق ابتدایی کودک است. بچه‌ای که سال‌هاست نشنیده، برای آنکه اولین بار بشنود، باید آمادگی‌های خاص پیدا کند. به فرض که در ایران این نوع آمادگی ارائه نمی‌شود، باز هم درست نیست که این تجربه جلوی دوربین و چشمان هزاران نفر انجام گیرد. اگر موارد مشابه خارجی را دیده‌اید، عموماً ویدیو‌های خصوصی بوده‌اند و حتی خیلی از آنها نیز مورد انتقاد مدافعان حقوق کودکان و افراد دارای شرایط خاص و معلولیت قرار گرفته‌اند. این بی‌احترامی به حقوق یک کودک دارای شرایط خاص است. بی‌احترامی به کسانی است که شرایط مشابه دارند.
و آقای کارشناسی که آن سوی میز نشسته… شاید فقط جنبۀ فنی کار برای‌ایشان اهمیت دارد و نه‌شان و منزلت کودکی که مثل موش آزمایشگاهی به در و دیوار می‌زند تا آن سمعک لعنتی از روی گوشش برداشته شود. فقط همین پنج دقیقه را تماشا کنید تا متوجه شوید که جامعۀ “سالم گرا” یعنی چه؛ تا متوجه شوید گیر افتادن در حلقۀ افراد ظاهراً سالم و اجبار شکنجه‌وار آنها به “ترمیم ناکاستی و نقص” یعنی چه. این رفتار و این برخورد با معلولیت، با شرایط متفاوت، غلط است. من از این آقای پدربزرگ که از تربت جام آمده تا شوق و شعفش را از “شنیدن” فرزندانش ملّی کند، توقعی ندارم؛ توقعم از رسانه است که باید سطح آگاهی و تحلیل بالاتری داشته باشد اما درست برعکس، رسانه‌ای بدین بزرگی خودش را به ابتدایی‌ترین سطح برداشت از معلولیت، شرایط متفاوت و تلاش برای “درمان” آن تقلیل داده و بدون تخصص، صدا را به ابزار شکنجه برای کودک ناشنوا تبدیل کرده است.
تأسف آقای علیخانی از تماشای این کودک که دارد رنج می‌کشد، برای ماله کشیدن روی واقعیت این نمایش زننده کافی نیست! شاید بگویید “نیت‌شان خیر است” بله؛ ما با همین نیت‌های خیرمان، روزی هزار بار به روی هموطنان دارای معلولیت‌مان سیلی می‌زنیم و توقع داریم که رنج بکشند اما نیت خیر ما را درک کنند. وقت آن است نه بگوییم.
منبع: این آدرس
بتهوون و ناشنوایی (ویژه‌نامه)
یکی از ویژه‌نامه‌های مجلهٔ «دیدار» با عنوان «توفان موسیقی» به بررسی زندگی بتهوون اختصاص دارد. در صفحهٔ زیر از این ویژه‌نامه مطلبی دربارهٔ ناشنوایی بتهوون نوشته شده است. خوب است که این ویژه‌نامه را از این آدرس دریافت کنید و دیگر مطالب مجله را نیز مطالعه نمایید.
تماس افراد ناشنوا با شماره‌های اورژانسی
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید، فرد ناشنوا چطور می‌تواند به اورژانس، پلیس، آتش نشانی و یا امداد خودرو زنگ بزند و درخواست کمک کند؟
در هر استان سامانه‌های پیامکی برای این افراد وجود دارد؛ می‌توانید با ارسال جملاتی مثل “من نیاز به اورژانس یا کمک دارم + آدرس مکان” به شماره‌های زیر، درخواست کمک کنید:
استان زنجان
۳۰۰۰۴۹۳۳۰۱۹۰ (اورژانس)
استان البرز
۰۹۳۶۱۱۲۷۵۷۲ (اورژانس)
استان گلستان
۱۱۰۱۷ (اورژانس)
شهرستان گراش
۳۰۰۰۳۴۶۲۰۱۱۵ (اورژانس)
استان کرمان
۱۱۰۳۴ (پلیس و امدادخواهی)
استان یزد
۱۰۰۰۱۱۵۱۰۰۰۱۱۵ (اورژانس)
استان تهران
۱۱۰۱۱۰ / ۱۱۰۲۱۱ (پلیس)
استان مرکزی
۱۱۰۸۶ (پلیس)
استان اصفهان
۱۱۰۳۱ (پلیس)
استان فارس
۱۱۰۷۱ (پلیس)
استان قزوین
۱۱۰۲۸ (پلیس)
استان قم
۱۱۰۲۵ (پلیس)
انتخاب و ارسال گزینه ناشنوا در اپلیکیشن و سایت امداد خودرو (جهت امداد خودرو)
اپلیکیشن تهران من (جهت امداد آتش نشانی)
معرفی گروه «وکیل در خانه»
وکیل در خانه توسط گروهی از حقوق‌دانان راه‌اندازی شده تا بتواند به افراد دارای معلولیت و خانواده‌های آنها مشاوره حقوقی رایگان و تخصصی ارائه دهد.
افراد معلول می‌توانند پرسش‌های حقوقی خود را برای «وکیل در خانه» بفرستند.
برای ارتباط با وکیل در خانه و ارسال پرسش‌ها دو راه وجود دارد:
۱- پرکردن فرم آنلاین وکیل در خانه.
۲- ارسال پیام صوتی به تلگرام وکیل در خانه.
آدرس ایمیل وکیل در خانه:
disabilitylegalcounseling@gmail.com
چند نکته :
وکیل در خانه مشاوره تلفنی ندارد و به طور مکتوب پاسخگوی پرسش‌هاست.
پاسخ هر پرسش به انتخاب خود افراد به واتس‌اپ، تلگرام یا ایمیل فرستاده خواهد شد.
محدودیتی برای برای تعداد پرسش‌های یک فرد وجود ندارد و به همۀ آنها به طور رایگان پاسخ داده خواهد شد. فقط باید هر پرسش در یک فرم یا پیام متنی یا صوتی جداگانه ارسال شود.
اگر شخصی به مترجم زبان اشاره نیاز داشته باشد، می‌تواند در فرم پرسش به آن اشاره کند تا مترجم زبان اشاره وکیل درخانه با او تماس بگیرد.
منبع: کانال حقوقی ناصر سرگران
